Zaświadczenie psychologa do chirurgicznego leczenia otyłości

Większość ośrodków, w których prowadzone jest chirurgiczne leczenie otyłości, wymaga od Pacjentów uzyskania zaświadczenia o braku przeciwskazań psychologicznych. Czego możesz spodziewać się podczas wizyty u psychologa kwalifikującego do operacji bariatrycznej?

Leczenie otyłości trzeciego stopnia (otyłości olbrzymiej) składa się z niezbędnych elementów: interwencji chirurgicznej oraz przygotowania psychologicznego, dietetycznego i fizjoterapeutycznego. Leczenie ograniczone wyłącznie do operacji bariatrycznej bywa nieskuteczne, zwłaszcza w dłuższej perspektywie - część Pacjentów wraca do otyłości lub nie osiąga zadowalającego spadku masy ciała. W większości są to Pacjenci, którzy w procesie kwalifikacji do operacji nie zostali "zaopiekowani" pod kątem psychologicznym, dietetycznym i fizjoterapeutycznym.

Czynniki psychologiczne a otyłość trzeciego stopnia

Rola nawyków żywieniowych i aktywności fizycznej wydaje się oczywista. Jednak mało kto przekroczyłby granicę między drugim i trzecim stopniem otyłości, gdyby nieprawidłowy styl życia nie miał funkcji psychologicznej. Sytuacje, w których jedzenie wykracza swoją rolą poza zapewnienie fizjologicznej potrzeby i staje się sposobem regulowania emocji, nie są rzadkie wśród naszych Pacjentów. Czy zdarzają Ci się napady objadania się? Zastanów się, co wtedy się z Tobą dzieje - co tego dnia się stało, jaki był Twój nastrój, co myślałeś. Być może odkryjesz, że jedzenie pomaga Ci się uspokoić, pocieszyć, jest sposobem na napięcie.

Zdarza się też, że otyłość tworzy taki auto-obraz ciała, który pełni ważną funkcję w życiu, często obronną. Bywa też, że otyłość pełni funkcję w rodzinie lub związku i pomaga trwać systemowi relacji (np. jest tematem zastępczym wobec innych problemów - wszyscy zajmujemy się otyłością, żeby nie rozmawiać o...). 

Zadania psychologa wydającego zaświadczenie do chirurgicznego leczenia otyłości

Uważam, że najważniejszym zadaniem psychologa bariatrycznego podczas kwalifikacji do chirurgicznego leczenia otyłości jest zbudowanie dla Pacjenta okazji, by przyjrzał się fukcji, którą pełni w jego życiu jedzenie/otyłość. Oczywiście sama świadomość ("wgląd") nie załatwia sprawy, ale dzięki niej można zacząć działać. Np. przestaje być tak, że napady objadania się "po prostu się zdarzają". Przeciwnie: wiem, co się ze mną dzieje, kiedy mam taki napad, często potrafię go przewidzieć -> zyskuję nad nim kontrolę.

Ważny punkt psychologicznego przygotowania do operacji bariatrycznej, który często ma wyraz w psychologicznym zaświadczeniu do operacji to świadomość pacjenta nt. funkcji regulowania emocji, którą może pełnić jedzenie/otyłość.

Część Pacjentów, którzy przygotowują się do chirurgicznego leczenia otyłości ma za sobą próby psychoterapii lub historię leczenia psychiatrycznego. Takie fakty z życia nie są psychologicznym przeciwskazaniem do chirurgicznego leczenia otyłości, jeśli ich przyczyny są pod kontrolą (trudności nie będą przeszkodą, jeśli są leczone i stan Pacjenta jest stabilny). Podczas kwalifikacji do operacji bariatrycznej psycholog może pytać Cię równeiż o uzależnienia (tekst nt. uzależnienia od jedzenia, z moim komentarzem, przeczytasz w lipcowym "Świecie Problemów"), wspracie najbliższego otoczenia, przyczyny, dla których decydujesz się na operację.

Myślę, że psychologiczna kwalifikacja do chirurgicznego leczenia otyłości to zła nazwa. Słowo "kwalifikacja" warto zastąpić słowem "przygotowania". Oczywiście, psycholog wydaje stosowne zaświadczenie, jednak jest ono bardziej wynikiem przygotowania Pacjenta niż samej diagnozy. 

Wskazówki przed wizytą u psychologa bariatrycznego
1. Psycholog nie czyta w myślach, wie o Tobie tyle, ile mu powiesz. Staraj się odpowiadać na jego pytania. Jeśli coś wyda Ci się zbyt intymne, możesz odmówić odpowiedzi.
2. Nie buduj strategii na wizytę. Psycholog jest po to, żeby Ci pomóc, a nie zaszkodzić/utrudnić leczenie. 
3. Nie obawiaj się, że coś, co powiesz, wyjdzie poza gabinet. Psycholog jest zawodem zaufania publicznego i obowiązuje go tajemnica.

Więcej o roli psychologa bariatrycznego w procesie chirurgicznego leczenia otyłości przeczytasz tutaj 

Fot. Pixabay